Planten en Dieren
Bonifatius. Alleen al zijn naam roept beelden op van een oude heilige, een man met een lange baard en een serene uitstraling. En dat beeld klopt verrassend goed. Bonifatius is nauw verbonden met de stad Dokkum in Friesland, waar hij een blijvende indruk achterliet. Ter nagedachtenis aan hem staat in Dokkum de Bron van Bonifatius, een plek die zowel een historische als een symbolische betekenis heeft.
De geschiedenis van Bonifatius begint rond het jaar 672 na Christus in Engeland, waar hij werd geboren als Winfried. In die tijd waren achternamen nog niet gebruikelijk. Winfried groeide op in een goed gestelde familie en had al op jonge leeftijd een sterke roeping om in een klooster te wonen en te werken. Aanvankelijk stond zijn vader hier sceptisch tegenover, maar na een ernstige ziekte van zijn vader, die bijna fataal was, veranderde deze van mening. Zo kon Winfried al op zevenjarige leeftijd zijn leven aan het klooster wijden.
Winfried werd opgevoed in verschillende kloosters in Engeland en trad toe tot de Benedictijnerorde, een gemeenschap van monniken die een streng kloosterleven leiden. Op dertigjarige leeftijd werd hij priester en bekleedde hij de functie van hoofd van de kloosterschool. Hij stond bekend als een begaafd leraar, historicus en letterkundige en leek voorbestemd om abt te worden, het hoofd van een abdij. Toch had Winfried andere plannen. Zijn missie, het bekeren van anderen tot het christendom, was belangrijker dan persoonlijke ambitie.
Zijn eerste missie leidde hem in 716 naar Friesland. Daar wilde hij de lokale bevolking bekeren door in hun eigen taal te prediken. Het Angelsaksisch dat hij sprak, leek op het oud-Fries, waardoor zijn boodschap gemakkelijker werd begrepen. Helaas stuitte hij op politieke en lokale moeilijkheden, waardoor hij gedwongen werd terug te keren naar Engeland. Twee jaar later reisde hij naar Rome om pauselijke goedkeuring te vragen voor het bekeren van volkeren ten oosten van de Rijn. Paus Gregorius II gaf hem deze goedkeuring en Winfried kreeg een nieuwe naam. Precies, Bonifatius.
Bonifatius’ missie verliep niet zonder obstakels. In 723 zorgde hij voor opschudding bij de Germanen nabij Fritzlar, Duitsland. Daar stond een heilige eik die volgens de Germaanse tradities goddelijk was. Bonifatius hakte de eik om, om het Germaanse geloof te betwijfelen en te tonen dat hun god hen niet kon beschermen. Het incident leidde ertoe dat veel Germanen zich tot het christendom bekeerden, een goed voorbeeld van zijn invloedrijke manier van overtuigen.
Het hoogtepunt van zijn missie in Friesland vond plaats in 754. Bonifatius, inmiddels hoogbejaard, trok met een gevolg van militairen en bewakers naar Friesland om de Friezen te bekeren. Onderweg ontheiligde en vernietigde de groep talloze lokale heiligdommen. Vanuit hun kamp bij het riviertje de Borne doopte Bonifatius een groot aantal Friezen. Maar zoals te verwachten viel, kwam er verzet. Op 5 juni 754 werd Bonifatius, samen met 52 metgezellen, door gewapende Friezen overvallen en gedood.
Ter nagedachtenis aan Bonifatius werd in 1934 de Bonifatiuskapel gebouwd, net buiten de stadswallen van Dokkum. Voor de kapel staat een stenen beeld van 2,5 meter hoog, waarop Bonifatius een Bijbel boven zijn hoofd houdt, het boek waarmee hij volgens de overlevering zijn leven probeerde te verdedigen. Voor de kapel ligt de Bron van Bonifatius. Rond het ontstaan van deze bron bestaan verschillende legendes: het zou ontstaan zijn doordat Bonifatius’ paard in de drassige grond zakte, of doordat Bonifatius zelf met zijn staf in de aarde sloeg. Welke van de verhalen waar is, blijft onzeker.
Naast de bron en kapel herinnert ook een park met kruiswegstaties, een zonnewijzer, een wereldbol en een beeld van Titus Brandsma aan Bonifatius’ leven en werk. Elk jaar bezoeken volgens de gemeente Dokkum tussen de 25.000 en 40.000 pelgrims Dokkum om deze historische plek te beleven.
