Bunker 599 of groepsschuilplaats 599. Op zich een doodnormaal bunker. Niet bijzonders, er zijn er wel meer van in Nederland. Totdat je ziet dat hij compleet doormidden is gezaagd. Dit is de doorgezaagde bunker.
Naast de A2 in de gemeente Culemborg vind je dit bijzondere overblijfsel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is een bunker gebouwd in 1940 om soldaten veiligheid te bieden tijdens de oorlog.
De bunker was onderdeel van de Diefdijklinie. Deze dijk bestond al in de 13e eeuw en is later opgenomen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Er stonden op heel veel plekken in Nederland betonnen bouwwerken waarvan er op dit moment nog zo’n 700 bewaard zijn gebleven.
Maar dit exemplaar is uniek. Hij is namelijk compleet doorgezaagd. En nu is het op zich al bijzonder dat
je een bouwwerk doormidden zaagt en het doorzagen van deze bunker heeft maar liefst een maand geduurd.
Dat heeft natuurlijk alles te maken met de dikte van de muren. Een bunker is niet bedoeld om doorheen te zagen. Juist niet zou je zeggen. En toch gebeurde dat. De muren zijn bijna anderhalve meter dik. Het plafond is zelfs bijna twee meter dik. Zie daar maar eens doorheen te zagen.
En toch gebeurde dat. Het Nederlandse kunstcollectief RAAAF en Atelier de Lyon maakten van deze bunker een kunstobject. Door het midden van deze bunker loopt een pad naar achteren en aan weerszijden van dat pad zie je palen staan. De bovenkant van de palen geven de hoogte van het water aan wanneer je de Nieuwe Hollandse Waterlinie in werking zou stellen. Dus als je het land deels of volledig onder water zet. En in totaal in de hele geschiedenis is dat vier keer gebeurd.
Maar waarom zou je zo’n bunker doorzagen? Dat had alles te maken met het overheidsproject Molenkade. Zo heet dit gebied. En alles met als doel, en ik citeer: Op ultieme wijze het geheim van de Nieuwe Hollandse Waterlinie te ontsluiten. Zowel letterlijk als figuurlijk.
Volgens de uitvoerders was het zagen best wel complex. Simpelweg omdat er nog nooit op deze manier een bunker doormidden was gezaagd. Kaarsrecht. En een fragment van 1 meter breed moest er helemaal uit.
Dus rijd je een keer van Den Bosch naar Utrecht of andersom en heb je tijd kom dan zeker even kijken hier bij deze bunker om het zelf mee te maken. Want bijzonder is het zeker.
