Het is best vreemd dat je in de Bijlmer in Amsterdam naar plassende mannen kunt staan kijken. Toch? Het is niet iets wat we dagelijks zien, tenzij je hier woont natuurlijk. Maar toch is het zo. Een aantal plassende mannen in een watertje. Dit is het kunstwerk Les Pisseurs.
Deze sculptuur, zoals dat zo mooi heet, is gemaakt door Pascal Tayou. Een Kameroense beeldhouwer, installatiekunstenaar én videokunstenaar. Ik ga je zometeen vertellen waarom Pascal dit beeld maakte, eerst iets meer over de kunstenaar zelf.
Pascal Tayou
Pascal groeide dus op in Kameroen en studeerde rechten. Ondertussen leerde hij zichzelf ook het kunstenaarsvak aan. Hij is op dat gebied dus een autodidact. Sindsdien is al meer dan 30 jaar zijn werk te zien op plekken over de hele wereld, waaronder Spanje, Italië, Brazilië en China. En dus hier, in de Bijlmer. En dat is eigenlijk bijzonder, want voor het geld en de roem hoefde hij het niet meer te doen.
Volgens kunsthistorici verzamelt Tayou altijd materiaal dat hij tegenkomt. Hij zwierf lang over de wereld en had dus niet echt een vaste verblijfplaats. Hij woonde in Stockholm, Parijs, dat soort steden. Uiteindelijk was een vaste verblijfplaats wel nodig en werd hij een soort van gedwongen om een huis te vinden. Hij vond dit in België. Hier heeft hij een enorm magazijn met materiaal dat hij voor zijn kunstwerken gebruikt.
Manneken Pis in de zeik nemen
België dus. Het was je denk ik al opgevallen dat de sculptuur sterk is geïnspireerd op Manneke Pis, in Brussel. Heel klein, heel druk, ergens op een hoekje van de straat. Ik was vorig jaar in Brussel en ik vond het eigenlijk het leukste om te kijken naar de mensen die naar Manneke Pis kijken. Dat vind ik bij de Mona Lisa ook veel leuker dan het werk zelf. Hoe gek sommige mensen doen voor zo’n schilderij. En hoeveel mensen eigenlijk niet meer echt kijken, maar alleen een foto maken met hun telefoon. Maar goed, da’s een ander verhaal. Hier heb je overigens geen last van grote hordes mensen. Het is hier eigenlijk best rustig.
Tayou heeft zogezegd, Manneke Pis volwassen gemaakt. Het is niet meer dat onschuldig jochie dat staat te plassen, het zijn volwassen mannen die flink nodig moeten. Hij drijft een beetje de spot met dat kleine mannetje in Brussel. Een beetje een flauw fonteintje, moet hij gedacht hebben. Want deze stralen zijn net even wat krachtiger.
Gekleurde plassers
Ook wel leuk om te weten is dat de kleuren ook belangrijk zijn. Je herkent de Nederlandse vlag, rood wit blauw, de Belgische vlag, zwart, geel, rood en de vlag van Kameroen. Groen, rood en geel. Hiermee zorgt de kunstenaar ook voor enige symboliek in zijn kunst, door zijn persoonlijke geschiedenis terug te laten komen.
Tayou wist bij het ontwerpen van dit werk ook precies waar het terecht zou komen. Vaak maken kunstenaars een beeld, dat wordt gekocht door een stad of gemeente en dit wordt dan op een pleintje geplaatst. Bij Tayou niet, die wist de locatie op voorhand al. En dat is nodig, want hij maakt volgens kunstkenners namelijk altijd iets dat echt in relatie staat met de omgeving waar het komt te staan. Deze beelden zijn dus ook gewoon in Nederland gemaakt, in opdracht van Tayou.
Waarom plassen?
De mannen die hier staan te plassen zien er op zichzelf al bijzonder uit, maar het wordt nog gekker als je bedenkt dat de beelden levensechte kopieën zijn van de kunstenaar zelf. Hier staat Pascal Tayou dus als het ware zelf te plassen. In verschillende kleuren. Dit zorgt ervoor, althans, dat zeggen mensen die er langskomen, dat je niet zo goed weet wat je moet doen als je de beelden ziet. Glimlachen, doorlopen en niet kijken of je misschien een beetje schamen. Want ja, wat moet je nou met het feit dat jij ineens een hoop naakte mannen ziet staan plassen. En flink ook. Dat roept iets op, moet de maker gedacht hebben.
Nog meer symboliek zie je trouwens terug in het feit dat Tayou zelf een donkere huidskleur heeft en zichzelf in allerlei kleuren uitbeeld. Hiermee suggereert hij dat hij openstaat voor alle kleuren van de wereld. Als het ware het goede voorbeeld geven.
Maar waarom plassen deze beelden nou eigenlijk? Tayou legt het uit als gezien willen worden. Hoog in de lucht, met een grote boog plassen. Kijk mij eens. Of beter gezegd, kijk ons eens. Tayou heeft ervoor gekozen om deze sculptuur in de Bijlmer te plaatsen, zodat je er serieus over na kunt denken, maar er stiekem gewoon om moet glimlachen. Want hij wil altijd een maatschappelijk iets toevoegen aan zijn beelden en combineert dit met humor. En of dat gelukt is mag je zelf bepalen.
